sex shop, sklep erotyczny, sexshop online
sex blog erotyczny
AKTUALNOŚCI
PORADNIK
PROMOCJE
TESTY AKCESORIÓW
PORNOGRAFIA ALTERNATYWNA
WYWIADY
NASZE QUEERONATY
opinie, seks shop
(ocen: 2)

Skąd się wzięła Parada Równości?
Historia parad i marszów równości.

Na świecie marsze i parady LGBTQ mają bardzo długą tradycję. Pierwszy taki marsz równości odbył się w 1970 roku w Nowym Jorku. Nasza polska odmiana takiego wydarzenia – warszawska Parada Równości – ruszyła po raz pierwszy w 2001 roku. Jak do tego doszło i co zmieniło się przez lata?

marsz równości

MARSZE RÓWNOŚCI NA ZACHODZIE

Pierwszy marsz równości w 1970 zorganizowano w rocznicę zamieszek w Stonewall Inn w Nowym Jorku. Miał być próbą upamiętnienia tamtych wydarzeń i pokazaniem amerykańskiej policji, że społeczność LGBT nie będzie się już chować i nie pozwoli sobą pomiatać. Wstyd (ang. shame) i poczucie winy od tej pory zamieniono na dumę (ang. pride) – nie jako wezwanie do bycia dumnym z samego faktu bycia osobą LGBT, ale jako próbę przeciwstawieniu się strategii zawstydzania.

Podobne marsze w Europie zaczęły się niedługo później: w Helsinkach w 1975, w Kolonii i Berlinie w 1979, w Turynie w 1978, w Madrycie w 1979 czy też w Londynie w 1972.

marsz równości

POLSKA PARADA RÓWNOŚCI - SPECYFIKA MARSZU

Choć pierwsze organizacje pozarządowe, zajmujące się tematyką LGBT w Polsce, powstawały już w latach 80. XX wieku, to jednak bardzo, bardzo długo nikt nie wpadł na pomysł przeniesienia idei marszy równości do naszego kraju. Jest to zresztą charakterystyczne dla naszego regionu Europy – większość państw rozpoczęła organizację pierwszych marszy i parad LGBT dopiero w latach 90. XX wieku i na początku XXI wieku. Jednym z powodów była, oczywiście, znacząco wyższa niż na tzw. „Zachodzie” homofobia.

Pewne jednak było, że idea w końcu do Polski dotrze i tak się stało. W 2001 roku niewielka grupa osób zafascynowanych ideą marszów dumy (ang. pride marches), postanowiła przenieść to wydarzenie na grunt polski. Stało się to po tym, jak w jednym z nieistniejących już klubów gejowskich w Warszawie pokazano relację z Sydney i tamtejszej parady (zwanej wówczas Gay Mardi Gras). W gronie osób, które postanowiły zająć się organizacją marszu znaleźli się: artysta Robert Ciepiela (Lady Vee), fotografka Agata Gorządek, aktor Miłosz Rodziewicz, działacz społeczny Krzysztof Szymborski i działacz społeczny Szymon Niemiec. To oni wpadli na genialny pomysł, jak zmienić gay pride w marsz na rzecz wszystkich nierówno traktowanych.

chcemy wolności równości i tolerancji, marsz równości

Nazwa Parada Równości miała podkreślać, że w wydarzeniu chodzi nie tylko o osoby LGBT ale o wszystkie mniejszości – narodowe, religijne, etniczne itd. Na dzień pierwszego przemarszu wybrano 1 maja 2001 – jako dzień tradycyjnie kojarzący się z manifestowaniem. W pierwszym marszu, który ruszył spod Zamku Królewskiego w Warszawie wzdłuż Traktu Królewskiego, udział wzięło ok. 200-300 osób. Część z manifestujących miała na sobie maski, zasłaniające twarz. Obawiały się o odkrycie swojej tożsamości – a jednocześnie chciały wesprzeć maszerujące osoby. Parada Równości przebiegła spokojnie.

geneza marszu, marsz równości

W przeciwieństwie do zagranicznych przemarszy, gdzie organizacją wydarzenia zajmowała się konkretna organizacja – w Warszawie całość miała charakter oddolnego ruchu. Każda osoba chcąca współorganizować wydarzenie, mogła do niego łatwo dołączyć. Im więcej rąk do pracy, tym lepiej. Także w przeciwieństwie do zagranicznych manifestacji, w Polsce do Parady Równości dołączyć na jej trasie mógł każdy.

Zachodnie marsze charakteryzują się dużą organizacją – na trasie pojawiają się tylko grupy zorganizowane, idące w określonej kolejności i szyku. Osoby postronne stoją tylko i obserwują całość, nie idąc w samym przemarszu. Ten zwyczaj wziął się z amerykańskich parad, które organizowane są z różnych okazji (Dzień Niepodległości, Dzień Kolumba itp.) Każdy może wówczas zobaczyć wszystkie platformy, biorące udział w wydarzeniu. Często wybiera się również tę najlepszą/najładniejszą. W Warszawie platform nie było. Nasz przemarsz nawiązywał raczej do polskich tradycji strajkowych i pierwszomajowych. Każda osoba mogła dołączyć i iść w niezorganizowanym tłumie. To w zasadzie jedna z rzeczy, która pozostała bez zmian aż do dziś.

W latach 2002-2004 Parada Równości organizowana była przede wszystkim przez osoby związane z ILGCN-Polska, które zabiegały o to, żeby dołączały do nich osoby reprezentujące inne środowiska i inne organizacje. Nie było to łatwe – nieodpłatna praca przygotowująca Paradę Równości nigdy nie przyciągała tłumów chętnych.

ZAKAZ PARADY RÓWNOŚCI W WARSZAWIE

Rok 2004 przyniósł zakaz Parady Równości. Ówczesny prezydent miasta Lech Kaczyński wydał nielegalny zakaz organizacji przemarszu. Zakaz spowodował wzrost zainteresowania wydarzeniem. Ponieważ przemarsz był niemożliwy, 21 organizacji postanowiło wspólnie zorganizować przed urzędem miejskim tzw. Wiec Wolności. Nie był to więc przemarsz ale zgromadzenie stacjonarne, którego nie udało się zakazać. Wzięło w nim udział kilka tysięcy osób.

marsz równości - zakaz ówczesnego prezydenta miasta

W efekcie całego zamieszania, kilka organizacji (ILGCN Polska, Kampania Przeciw Homofobii i Lambda Warszawa) postanowiło powołać Fundację Równości, która od tej pory zająć się miała organizowaniem Parady Równości.

27 lutego 2014 r. zmarł Robert Ciepiela– jeden z pierwszych organizatorów parady i jej wieloletni działacz. To właśnie Robert, występujący na scenie jako Lady Vicky (następnie Lady Vee), był jednym z trzech drag queen, które odważyły się pojawić na pierwszej Paradzie i przez wszystkie lata organizowania przemarszów zawsze brał w niej udział, reprezentując środowisko artystyczne.

MARSZ RÓWNOŚCI WRACA

W 2005 roku Parada Równości powróciła w formie przemarszu – jednakże przemarszu nielegalnego. Prezydent Warszawy Lech Kaczyński znów wydał zakaz jej organizacji (powołując się na przepisy o ruchu drogowym). To jednak nie przekonało organizatorek i organizatorów, którzy podjęli decyzję o utworzeniu nielegalnego zgromadzenia. Na dzień przed paradą, 10 czerwca 2005 roku, jej organizatorzy odwołali się do wojewody mazowieckiego, argumentując, że decyzja miasta naruszyła ich prawo do pokojowego zgromadzania się. Wojewoda orzekł, że wymóg miasta dotyczący planu organizacji ruchu był niezgodny z prawem i że parada została bezprawnie ograniczona.

Na czele marszu stanęli wówczas wicepremier Izabela Jaruga-Nowacka, wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz, senatorka Maria Szyszkowska, senator Kazimierz Kutz oraz europarlamentarzyści Claudia Roth i Volker Beck. Ich udział oraz decyzja ministra spraw wewnętrznych i administracji Ryszarda Kalisza o tym, że policja ma ochraniać Paradę Równości i zaniechać jej blokowania, sprawiły że marsz równości odbył się mimo protestów prawicowych działaczy. Idące na początku zgromadzenia osoby posiadające immunitety miały gwarantować, że policja nie będzie próbowała powstrzymać Parady Równości 2005.

marsz równości w Gdańsku

PARADA RÓWNOŚCI W TRYBUNALE KONSTYTUCYJNYM

Po Paradzie Równości Rzecznik Praw Obywatelskich Andrzej Zoll, na wniosek Pełnomocniczki rządu ds. równego statusu kobiet i mężczyzn Magdaleny Środy, wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego o uznanie przepisów, na które powoływał się prezydent Warszawy zakazując przemarszu, za niezgodne z Konstytucją. Trybunał pod przewodnictwem prof. Ewy Łętowskiej orzekł, że przepis jest niezgodny z Konstytucją. Ro później Parlament Europejski wystąpił z rezolucją potępiającą wszelką dyskryminację ze względu na orientację seksualną oraz wezwał państwa członkowskie Unii Europejskiej i Komisję Europejską do potępienia homofobii i jej objawów, a także podjęcia działań mających na celu ich zwalczanie.

Sprawa zakazu trafiła także do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Znana jako „Bączkowski i inni przeciwko Polsce” zakończyła się jednogłośnym werdyktem, w którym ETPCz orzekł, że zakaz organizacji Parady Równości w Warszawie, wydany przez prezydenta Warszawy w 2005 roku, naruszał artykuły 11, 13 i 14 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Orzeczenie to głosi ponadto, że zakaz organizowania parad mniejszości seksualnych jest sprzeczny z prawem do wolności zgromadzeń i zrzeszania się. W latach 2006-2009 za organizację Parady Równości odpowiadała nadal Fundacja Równości. Wydarzenie z roku na rok rosło, gromadząc z czasem 5-7 tys. osób. Z powodu bardzo złej pogody, Parada Równości w 2009 roku wypadła na tym tle słabiej, bo wzięło w niej udział tylko ok. 2 tys. osób.

MARSZ EUROPRIDE W STOLICY I KONIEC PARADY

W 2010 roku Parada Równości nie odbyła się. W jej miejsce w lipcu tego roku zorganizowano w Warszawie EuroPride. To paneuropejska parada, której celem jest zwrócenie uwagi na kwestię praw człowieka w kontekście osób LGBT w konkretnych miejscach. Europride po raz pierwszy odbyło się w Europie Środkowo-Wschodniej, co miało być symbolicznym gestem wsparcia dla osób i organizacji działających w tej części kontynentu. Organizacją Europride 2010 zajęła się spółka, powołana przez część członków zarządu Fundacji Równości. Niejasne finansowanie i przepływy finansowe są powodem krytyki wielu osób ze środowiska LGBT. Zbytnie skupienie się na sprawach osób LGBT i pominięcie innych mniejszości było także istotnym zarzutem.

ODDOLNY POWRÓT

Organizatorzy Parady Równości po 2010 roku nie podjęli się ponownego jej tworzenia. Ponieważ jasne było, że marsz równości musi się odbyć, bp Szymon Niemiec zaproponował powrót do oddolnego, społecznościowego organizowania wydarzenia. W ten sposób powstał Komitet Organizacyjny Parady Równości 2011. Nowe nieformalne ciało przyjmowało wszystkie zainteresowane osoby i podmioty. Nie posiadało żadnej struktury ani liderek_rów, a jedynie rzecznika prasowego, którym na 6 lat została Jej Perfekcyjność.

logo parady równości, marsz równości

W 2011 roku po raz pierwszy ustalono stałe logo Parady Równości (wcześniej były one co roku inne) i wybrano je w otwartym konkursie. Podobnie było z hasłem Parady Równości, które przez kolejne kilka lat było wybierane przez społeczność. Utworzono także Komitet Honorowy, który zrzeszał znane osoby życia społecznego, politycznego i medialnego, które swoim autorytetem wspierały Paradę Równości. Od 2011 roku także regularnie pojawia się list wsparcia dla wydarzenia od ambasad znajdujących się w Polsce – liczba podpisujących się pod nim osób stale rośnie.

Parada Równości przez kolejne lata kończyła się także coraz większymi imprezami. Z roku na rok pojawiało się na niej więcej platform i podmiotów. Po raz pierwszy także pojawiły się na niej duże firmy i marki międzynarodowe, które w innych krajach wspierają gay pride. Sukcesem Parady Równości jest także to, że z roku na rok zmniejsza się liczba kontrmanifestantów. O ile w poprzednich latach mogli oni stanowić jakieś zagrożenie dla maszerujących, o tyle od 2011 są coraz mniejszą garstką, skutecznie oddzieloną od tłumu kordonem policji.

marsz równości w Gdańsku

PARADA WSPÓŁCZEŚNIE

W 2012 roku Komitet Organizacyjny powołał Fundację Wolontariat Równości, która pełniła funkcję obsługową dla Komitetu. Do 2016 roku w jej zarządzie zasiadali Łukasz Pałucki i Jej Perfekcyjność. Potem w zarządzie pojawili się: Julia Maciocha (aktualna prezeska), Paulina Piechna-Więckiewicz, Zuzanna Ciesielska, Alicja Hadam, Robert Miroszewski, Julia Pałejko, Beata Antos i Michał Więckiewicz.

W latach 2011-2016 liczebność Parady Równości, w porównaniu z jej wcześniejszą edycją, wzrosła 16-krotnie, osiągając liczebność 32 tys. osób.

W październiku 2013 roku Komitet Organizacyjny przegłosował zmianę relacji między Fundacją a Komitetem Organizacyjnym. Od tego czasu to Fundacja Wolontariat Równości, działając w porozumieniu z Komitetem Organizacyjnym, jest głównym organizatorem Parady Równości. Z czasem Komitet Organizacyjny został zlikwidowany a w jego miejsce powołano Komitet Doradczy. W roku 2020 Parada Równości nie odbyła się z powodu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. W roku 2021 Parada Równości planowana jest na 19 czerwca.

powrót parady równości, marsz równości

ZDJĘCIA:
Unsplash
domena publiczna
Parada Równości
Wikipedia
materiały własne Kinky Winky

JEJ PERFEKCYJNOŚĆ

SEX SHOP KINKY WINKY POLECA

projekt: anita wasik | realizacja: sgiti | queer sex shop Kinky Winky | © Wszelkie prawa zastrzeżone