TransGrysy wyjaśniają: mity na temat transpłciowości

Powiedzieliśmy już trochę o tym, czym transpłciowość jest, natomiast trzeba tutaj jeszcze porozmawiać o tym, czym nie jest. W społeczeństwie funkcjonuje wiele błędnych przeświadczeń i stereotypów na temat osób trans, oto część z nich:

1. Nie jest tak, że w każdym przypadku transpłciowość odczuwana jest od wczesnego dzieciństwa. Z naszego doświadczenia możemy powiedzieć, że brak świadomości tego faktu może znacząco utrudnić poszukiwanie własnej tożsamości. Ja, Nina, wszędzie spotykałam się z narracją o transpłciowości bardzo oczywistej, określonej, o cierpieniu, które miałoby spadać na mnie za każdym razem, gdy byłam traktowana zgodnie z płcią narzuconą, byłam więc przekonana, że to na pewno nie to, że po prostu mam jakieś inne problemy. Dopiero kiedy dowiedziałam się, że doświadczenia transpłciowości mogą być bardzo różne, że nie w każdym przypadku jest coś co wie się od zawsze, wtedy dopiero mogłam zacząć się zastanawiać „hej, może jednak jestem trans”.
   Uświadomienie sobie, że jest się osobą trans w wieku 25, 30, 50 lat nie sprawia, że jest się mniej lub bardziej transpłciowym, czy transpłciową. Droga w poszukiwaniu własnej tożsamości może zająć dowolnie długo i nie podważa to wcale prawdziwości transpłciowości. Nigdy nie jest za późno na podjęcie decyzji o życiu w zgodzie z płcią odczuwaną; znane są przypadki jak Patricia Davies¹, weteranka II Wojny Światowej, która dopiero w wieku 90 lat zdecydowała się na publiczny coming-out. Bierze estrogen, chodzi na spotkania lokalnego Women's Institute i jak mówi „zyskała nową chęć do życia”.

2. Orientacja seksualna i tożsamość płciowa są zupełnie, ale to zupełnie rozłączne. Przez bardzo długi czas istniało wyobrażenie, że osoby transpłciowe to ukryci geje i lesbijki i że korekta płci ma im pozwolić na mniejszą stygmatyzację za orientację seksualną; tego typu teksty padały nawet w Senacie przy debatach o ustawie o uzgodnieniu płci². Nie dość, że to bardzo binarystyczne spojrzenie, to jest ono zupełnie pozbawione związku z rzeczywistością – osoby transpłciowe mogą być każdej możliwej orientacji seksualnej, a żadna cispłciowa osoba homoseksualna nie przechodziłaby przez taki proces jak tranzycja, tylko po to żeby wziąć ślub w Polsce.
   Przy okazji przypomnienie dla wszystkich osób mówiących o orientacji osób transpłciowych: kiedy osoby transpłciowe mówią o swojej orientacji, nie odnosi się ona rzecz jasna do płci narzuconej przy narodzeniu, trans kobieta spotykająca się z innymi kobietami nie jest hetero, bo nie mamy tutaj do czynienia z osobami o innych płciach. Bardzo złym pomysłem, wręcz transfobicznym, byłoby nazywanie jej w taki sposób, jest to w tym przypadku określenie zupełnie błędne, nie róbcie tego!
3. Wielu ludziom może wydawać się, że transpłciowość to tylko faza, jakiś objaw okresu buntu, efekt problemów z dzieciństwa, że osoba transpłciowe rozmyśli się, zmieni zdanie i przerwie tranzycję. W rzeczywistości detranzycja jest niesamowicie rzadkim przypadkiem, często powiązanym ze społeczną presją wobec osób na wczesnych etapach tranzycji, które decydują się wrócić do ukrycia z racji braku środków finansowych czy dotykającej ich dyskryminacji. Detranzycja może być też związana z pewnymi rzadkimi medycznymi przeciwwskazaniami dla kontynuowania terapii hormonalnej. Osoby, które decydują się na detranzycję z racji negatywnych efektów psychicznych jakie przyniosła sama tranzycja, a nie reakcja otoczenia, to bardzo nieliczna grupa. Bardzo dużym winnym jest tutaj brak odpowiedniej wiedzy i ciągłe pokutowanie wielu fałszywych wyobrażeń na temat transpłciowości, czy tranzycji. Ogromna większość osób wcale nie żałuje tranzycji i nie dąży do jej odwrócenia, w USA 94% osób transpłciowych stwierdziło, że tranzycja spowodowała poprawę w jakości ich życia³, 96% stwierdziło, że ich samopoczucie się poprawiło. Statystyki te, razem z poprawą jakości opieki medycznej dla osób transpłciowych i generalnym wzrostem świadomości, nieprzerwanie rosną. Osoby dokonujące detranzycji powinny być wspierane, a ich wybory szanowane jak każdej innej osoby, ale używanie ich jako reprezentatywnych dla osób transpłciowych jest manipulacją, często zresztą dokonywaną przez różnego rodzaju konserwatywne media.
4. Wiele osób używa faktu wyższych wskaźników zachorowalności na depresję, czy prób samobójczych wśród osób trans jako argumentu przeciwko ich tożsamości, czy generalnie zjawisku transpłciowości i tranzycji. Osoby te popełniają klasyczny błąd założenia, że jeśli jakieś dwa zjawiska występują obok siebie, to jedno musi wynikać z drugiego – chociaż statystyki te nie kłamią, to nie wynikają wcale z samego faktu transpłciowości, ale z nieleczonej dysforii, czy reakcji społeczeństwa. Z jednej strony osoby trans często muszą walczyć z bezpośrednią transfobią środowiska wokół, podważaniem ich tożsamości przez członków rodziny, problematycznymi, czasochłonnymi i często upokarzającymi procedurami medycznymi i prawnymi, z drugiej zaś strony same te osoby nie mają dobrego dostępu do informacji i świadomości na temat transpłciowości. Mogą mieć bardzo sztywne wyobrażenie na temat tego, co to znaczy trans; uważać że się nie kwalifikują, bo nie wpasowują się w stereotyp osób trans; czy też mogą próbować tłumić swoje odczucia, co jest jeszcze bardziej obciążające dla zdrowia psychicznego. Są to oczywiście bardzo duże problemy, ale osoby używające ich do podważania transpłciowości tylko je pogłębiają, bo lekiem jest tutaj edukacja, zarówno osób trans jak i cispłciowych, walka o poprawę warunków osób transpłciowych, zarówno w wymiarze politycznym, ekonomicznym jak i prawnym i oczywiście zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej wszystkim osobom jej potrzebujących.

Mamy nadzieję, że nasze krótkie omówienie pozwoliło Wam dowiedzieć się czegoś, zrozumieć coś więcej na temat transpłciowości.

Zamieszczony tutaj tekst jest oparty na scenariuszu do edukacyjnych materiałów video, które możecie znaleźć na Kanale TransGrysy na YouTube, razem z innymi materiałami. Serdecznie polecamy!

TRANSGRYSY

PRZYPISY

1. https://www.bbc.com/news/uk-england-leicestershire-39441107
2. https://www.senat.gov.pl/prace/senat/posiedzenia/przebieg,423,1.html
3. http://www.transstudent.org/Affirming_Gender.pdf

POLECAMY FILM TRANSGRYSÓW